Gospodarstwo Kępa

Początki gospodarstwa Kępa, zwanego również jako Mokradki, sięgają końca XIX wieku. Wówczas właściwa Kępa wraz z Górną Niwą była częścią Mokradek i od 1893 roku pełniła funkcję obiektu doświadczalnego należącego do Instytutu Gospodarstwa Wiejskiego i Leśnictwa (IGWL) w Puławach. Jednak Kępa (a właściwie Mokradki pod parkiem Instytutu) funkcjonowała wcześniej (od 1878 roku) jako szkolne pole doświadczalne IGWL. Natomiast w 1895 roku do ówczesnego Instytutu zostało włączone gospodarstwo leśne Ruda. Następnie w 1917 roku Mokradki i folwarki Końskowola, Sadłowice i Michałówka oraz gospodarstwo leśne Ruda zostały przejęte przez PINGW. Po rozwiązaniu PINGW gospodarstwo Kępa – Mokradki przeszło do IHAR, następnie w latach 1957 – 1989 było w składzie Zespołu Zakładów Doświadczalnych IUNG Puławy, zaś w 1990 roku zostało usamodzielnione jako RZD Kępa – Puławy. Aktualnie w skład RZD Kępa – Puławy wchodzą gospodarstwa: Kępa – Mokradki (od 1990 r.), Osiny (od 2000 r.), Pulki (od 2011 r.) i Sadłowice (od 2004 r.) oraz las Ruda (od 1990 r.). Jest to zakład wieloobiektowy o zróżnicowanych glebach i wielokierunkowej produkcji roślinnej ze zbożami jako wyróżniającą się gałęzią główną. W opracowaniu każde z gospodarstw przedstawiono oddzielnie. W przeszłości na Kępie prowadzono doświadczenia z trawami pastewnymi, zbożami i roślinami motylkowatymi oraz chmielem i tytoniem, a w zakresie produkcji zwierzęcej na Mokradkach chów bydła. W latach 90. prowadzono również produkcję szkółkarską drzewek owocowych i uprawę tulipanów na cebulki. W obecnej strukturze organizacyjnej (po 1990 r.) doświadczenia polowe dotyczą głównie tematyki płodozmianowej i systemów produkcji roślinnej oraz uprawy roślin na cele energetyczne (Osiny), a także uprawy chmielu i tytoniu (Kępa). Aktualnie w zakresie produkcji roślinnej prowadzona jest uprawa zbóż, rzepaku i chmielu (7,5 ha) oraz produkcja sadownicza (12 ha) i uprawa wikliny na cele energetyczne (20,5 ha). Plantacje trwałe są zlokalizowane na Kępie (chmielnik, sad) i w Sadłowicach (wiklina). W 2013 roku na Kępie została wybudowana niewielka chłodnia i punkt sprzedaży detalicznej produktów pochodzących z własnego gospodarstwa (owoce, warzywa, soki, oleje, mąka). RZD Kępa – Puławy prowadzi również gospodarkę leśną na obszarze około 688 ha, co stanowi 46% powierzchni ogólnej zakładu. W przeszłości w strukturze zakładu był tartak.

W 2015 roku w RZD Kępa – Puławy podjęto chów bydła mięsnego rasy highland (HI). Przesłanką do podjęcia tego kierunku produkcji było dążenie do racjonalnego wykorzystania trwałych użytków zielonych. Bydło tej rasy (pochodzącej ze Szkocji) jest małe, cechuje się bardzo małymi wymaganiami bytowymi i żywieniowymi. Zwierzęta dorastają powoli, żywią się naturalnymi paszami (zielonka pastwiskowa, zioła, liście), a zimą sianem i słomą z małym dodatkiem pasz treściwych, mają całoroczny dostęp do swobodnego ruchu i przebywania na świeżym powietrzu. W 2016 roku zmodernizowano oborę w Gospodarstwie w Osinach z zamiarem chowu bydła Rasy Aberden Angus.

Gospodarstwo Osiny

Gospodarstwo położone jest na terenie miejscowości Osiny w południowej części gminy Żyrzyn. Osiny były częścią majątku kolejnych właścicieli „Klucza końskowolskiego”. Po upadku powstania listopadowego i konfiskacie dóbr Czartoryskich majątek stał się własnością rządową. W 1898 r. w byłym majątku została założona spółka rolniczo-handlowa „Ogniwo”, która upowszechniała wśród rolników nowoczesne narzędzia i odmiany roślin. Z dawnego założenia dworskiego z 2 poł. XVIII w. pozostała tylko stodoła murowano-drewniana, spichlerz drewniany zupełnie przebudowany, dwie przebudowane oficyny, kapliczka i resztki parku ze stawami. Gospodarstwo Osiny w 1937 r. zostało włączone do PINGW, z zamiarem założenia sadu pomologicznego i stacji doświadczalnej (42). Po likwidacji PINGW, w latach 1951-1956 należało do IHAR, a w 1957 r. w ramach Zespołu Zakładów Doświadczalnych Puławy było przekazane do IUNG. W latach 1990-1997 Osiny były samodzielnym RZD, który w latach 1998-1999 został wydzierżawiony, a w 2000 r. włączony do RZD Kępa – Puławy. W latach 1990-1997 w skład RZD Osiny wchodziło gospodarstwo Pulki. W strukturze powierzchni gospodarstwa dominują grunty orne oraz są lasy i stawy. Do końca lat 70. XX w. utrzymywano w Osinach gorzelnię i chmielnik, który zlikwidowano ze względu na sąsiedztwo Zakładów Azotowych w Puławach.

W okresie przynależności do IUNG w RZD Osiny prowadzona jest działalność doświadczalna. Do 1996 r. funkcjonował w nim dział naukowy. W 1997 r. wydzielono w Zakładzie 46 ha i w połączeniu ze Stacją Doświadczeń Wegetacyjnych w Puławach utworzono Stację Doświadczalną Puławy – Osiny, która funkcjonowała w latach 1997-2007. W latach 2008-2012 Stacja Doświadczalna Osiny (bez części z Puław) działała samodzielnie. W 2013 r. włączono ją w struktury RZD Kępa – Puławy. Nadzór nad działalnością doświadczalną w Osinach sprawuje RZD Kępa – Puławy. Tematyka prowadzonych doświadczeń polowych dotyczy głównie zagadnień płodozmianowych i systemów produkcji roślinnej, technologii produkcji roślin zbożowych i uprawy roślin na cele energetyczne. W Osinach od kilku lat organizowany jest „Dzień Kukurydzy”, podczas którego na polach doświadczalnych prezentowane są odmiany kukurydzy przeznaczone do różnych kierunków użytkowania. W tym czasie prowadzone są wykłady i pokazy przez firmy produkujące nawozy, środki ochrony roślin i maszyny do uprawy roli, siewu, pielęgnacji i zbioru kukurydzy. W Osinach prowadzony jest opas młodego bydła.

Gospodarstwo Pulki

Przed konfiskatą majątku po powstaniu listopadowym majątek należał do dziedziców „Klucza końskowolskiego”. W latach 1921-1950 gospodarstwo Pulki należało do PINGW, a po jego reorganizacji weszło w skład nowo utworzonego z części majątku Instytutu Zootechniki (1951-1956). Od maja 1956 r. znalazło się w składzie Rolniczego Rejonowego Zakładu Doświadczalnego w Końskowoli, a w 1972 r. zostało przejęte przez IUNG z zamiarem zorganizowania na jego bazie zakładu doświadczalnego uprawy tytoniu. W latach 1972-1989 było w składzie Zespołu Zakładów Doświadczalnych Puławy, następnie weszło w skład RZD Osiny (1990-1997). W latach 1998-2011 zostało wydzierżawione. Ostatecznie w 2012 r. włączono je do RZD Kępa – Puławy.

Gospodarstwo Sadłowice

Gospodarstwo Sadłowice jest położone po zachodniej stronie Wisły w Gminie Puławy. Sadłowice były początkowo własnością biskupów krakowskich. Do 1760 r. Sadłowice były w posiadaniu klasztoru w Sieciechowie, kiedy to opat Leonard Prokopowicz sprzedał wieś księciu Aleksandrowi Augustowi Czartoryskiemu. Po konfiskacie dóbr Czartoryskich rząd carski obdarował Sadłowicami rosyjskiego generała Reinthala. W jego rękach majątek przetrwał do I wojny światowej. Gospodarstwo Sadłowice w 1917 r. zostało przejęte przez PINGW. W tym okresie w Sadłowicach mieścił się Zakład Hodowli Wierzby Koszykarskiej. Po rozwiązaniu PINGW gospodarstwo zostało włączone do IHAR-u, a w 1957 r. przekazane do IUNG-u. W latach 1957-1989 wchodziło w skład Zespołu Zakładów Doświadczalnych (ZDUNG) Puławy. W latach 1990-1996 Sadłowice były samodzielnym RZD, który w latach 1997-2003 został wydzierżawiony, a w 2004 r. włączony do RZD Kępa – Puławy.

Na terenie gospodarstwa Sadłowice począwszy od lat 50. XX w. prowadzono badania w zakresie hodowli i agrotechniki wierzby koszykarskiej oraz wierzby szybko rosnącej dla przemysłu celulozowego. Arboretum wierzbowe w Sadłowicach było największe w kraju i obejmowało niemal wszystkie gatunki i odmiany wierzby. Do 1995 r. zakład prowadził także działalność doświadczalną, głównie z zakresu uprawy roślin pastewnych i zbożowych oraz deszczowania. W zakresie produkcji zwierzęcej prowadzony był chów bydła mlecznego z wypasem na pastwiskach deszczowanych. W okresie dostosowywania zakładu do warunków gospodarki rynkowej zlikwidowano chów bydła i podjęto produkcję porzeczki czarnej ora ziół. Aktualnie w Sadłowicach uprawiane są zboża, rzepak i wiklina.